Jaskinia Tulumtaş w Ankarze
Zdjęcia wejścia do Jaskini Tulumtaş, po lewej kasa biletowa, po prawej wejście do środka jaskini. Zdj. autorka
Krótka historia Tulumtaş
Tulumtaş to gmina w ankarskim powiecie Golbasi, dawniej znana jako osada „Dolutaş” czy „Toluntaş”. Osada ta została założona na płaskowyżu, którego wysokość waha się od 1200 do 1250 m, w pobliżu wzgórza Kartal, na wysokości 1300 metrów. W czasie osadnictwa tureckiego zamieszkali tutaj osadnicy Dolundaş z plemienia Yörükan. W latach trzydziestych XVI wieku wieś była biedną osadą z 14 gospodarstwami domowymi, około 81 mieszkańcami, meczetem i stałym imamem. W okresie osmańskim osada na szlaku karawanów zyskała na znaczeniu. Przez wieki wioska otrzymywała drobne wsparcia finansowe by mogła się rozbudowywać. Obecnie w Tulumtaş znaleźć można dobrze utrzymany meczet należący do dziedzictwa kulturowego z uwagi na rzemiosło z kamienia, drewna i ręcznie rzeźbione dzieła.
Zdjęcie z wnętrza jaskini. Zdj. autorka
Krótka historia odkrycia jaskini
Jednak największą atrakcją jest Jaskinia Tulumtas, która znajduje się zaraz obok obwodnicy Ankary. Jaskinia ta jest całkowicie naturalna, a odkryta została w 1992 roku, gdy podczas budowy obwodnicy wysadzono okoliczne kamieniołomy. Podczas eksplozji uszkodzona została część jaskini oraz niektóre z jej nacieków. Zaraz po jej odkryciu pracownicy poinformowali odpowiednie władze. I tak oto rozpoczęto badania, dzięki którym jeszcze w tym samym roku jaskinia została uznana przez Kuratorium Ochrony Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ministra Kultury i Turystyki (tur. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu) za przyrodniczy obszar chroniony I stopnia. Według niektórych doniesień stopień ochrony okolic jaskini został zmieniony z pierwszego, na trzeci stopień, a o jaskini na długi czas zapomniano. Wejście zostało zamknięte i stało się miejscem wyrzucania odpadów. Dzięki pracy mieszkańców i sołtysa Tulumtaş problem jaskini został wyniesiony na wyższe szczeble. Niestety, mimo ich chęci wybudowano osiedle mieszkalne, zaraz nad jaskinią… Na szczęście udało się kontynuować prace nad ochroną naturalnego piękna i od 2023 roku miejsce to mogą odwiedzać turyści.
Zdjęcie z wnętrza jaskini. Zdj. autorka
Badania nad jaskinią
Jaskinia ma 550 m długości, miejscami 5-10 m szerokości i 5-10 m wysokości. Mimo swoich niewielkich rozmiarów skrywa wiele tajemnic…
Prace badawcze nad jaskinią prowadzone są przez Wydział Inżynierii Katedra Inżynierii Geologicznej Uniwersytetu Ankarskiego. Wykładowca prof. dr. Yusuf Kağan Kadıoğlu pracował przy jaskini Tulumtaş, kiedy została odkryta.
Podczas badań próbek gleby odkryto bardzo wysoką zawartość chromu, niklu i kobaltu co wskazuje na to, że jaskinia Tulumtaş w Gölbaşı jest bezpośrednio związana z kamieniami w skorupie oceanicznej.
Pierwsze ślady powstania jaskini datuje się na około 5 milionów lat temu, kiedy liczące 150 milionów lat skały jurajskie zaczęły się rozpuszczać wraz z opadaniem wody. Miejsce, w którym obecnie znajduje się Ankara, około 90 milionów lat temu było oceanem, 30 milionów lat temu było morzem, 5 milionów lat temu było jeziorem. Zarówno północ, jak i południe Ankary pokryte są skałami skorupy oceanicznej.
Zdjęcie z wnętrza jaskini. Zdj. autorka
Historia nieco szokująca, jednak według mnie prawdziwa. Podczas wędrówek po górach na północ od centrum miasta udało mi się znaleźć… skamieliny. Dla chętnych polecam mój krótki filmik z tego odkrycia: https://www.youtube.com/shorts/CCJZSjE7wHE .
Sarıbeyler w Keçiörem to niezwykle urokliwa okolica, w której góry pokryte są białymi i czerwonymi skałami. Posadzono także liczne drzewa, które są domem dla wielu zwierząt: ptaków, oposów, jaszczurek, żółwi. Jednak najciekawszą rzeczą okazały się właśnie liczne skamieliny, które znajdowaliśmy nawet co kilka centymetrów.
Wracając do Jaskini Tulumtaş, warto znać kilka ważnych informacji na temat dojazdu obraz biletów.
Dojazd
Do jaskini dojechać można:
- samochodem (idealna lokalizacja niedaleko obwodnicy Ankary);
- rowerem (najlepiej przyjechać z centrum do Gölbaşı skąd można dojechać do jaskini, trzeba uważać na samochody i psy po drodze);
- autobusem (z Ulus, Sıhhiye lub Kızılay w centrum Ankary odjeżdżają autobusy 192 i 194. Z racji, że nie kursują one często, lepiej wcześniej zaplanować podróż. Wysiadamy przy głównej drodze i potem idziemy boczną drogą około 20 min do jaskini).
Bilety
W czerwcu 2024 roku bilet normalny kosztował 30 try (3,70 pln), a ulgowy 15 try (1,85 pln). W przypadku biletów ulgowych nie wiem czy przysługują studentom z zagraniczną legitymacją.
Zdjęcie z wnętrza jaskini. Zdj. autorka
Bibliografia
https://www.ilgazetesi.com.tr/golbasi-tulumtas-magarasinin-dramatik-hikayesi-68154h.htm