W 1973 roku CHP, pod przywództwem Bülenta Ecevita, wzięła udział w wyborach pod hasłem „Do Białych Dni”. Partia prezentowała retorykę zmiany porządku i przedstawiła szczegółowy program  w manifeście wyborczym. Zdobyła 33,3 procent głosów, stając się pierwszą partią w wyborach, ale nie była w stanie samodzielnie objąć władzy. W wyniku braku porozumienia z AP, utworzono rząd koalicyjny z Partią Ocalenia Narodowego pod przywództwem Necmettina Erbakana. Ten rząd przetrwał 9 miesięcy, charakteryzując się strukturalnymi nieporozumieniami. Pomimo krótkotrwałości, w tym okresie przeprowadzono „Cypryjską Operację Pokojową”, co przyniosło Bülentowi Ecevitowi dużą popularność. Cel Bülenta Ecevita, czyli przeprowadzenie przedterminowych wyborów z powodu rozpadu koalicji, nie został zrealizowany. Po miesiącach kryzysu rządowego, utworzony został Pierwszy Front Nacjonalistyczny (MC) w latach 1975-1977, będący koalicją partii prawicowych. Głównym partnerem w tej koalicji była AP, kierowana przez Süleymana Demirela. Koniec lat 70. przyniósł destabilizację państwa. Turcja zmagała się w tamtym czasie z terroryzmem, czarnym rynkiem czy depresją gospodarczą, która osiągnęły ogromne rozmiary z powodu embarga gospodarczego i braku obcej waluty. Problem społeczności kurdyjskiej prowadzącej wojnę partyzancką na wschodzie kraju był jednym z głównych czynników destabilizacji państwa. Równie dużym problemem była przemoc polityczna stosowana przez radykalne partie i narastający kryzys gospodarczy. Dodatkowo dochodziło do starć między sunnitami a szyickimi alewitami. Niestabilność tego okresu sprawiła, że rząd CHP stracił wiarygodność, co skutkowało utratą głosów w wyborach do parlamentu i senatu jesienią 1979 roku. CHP została zastąpiona przez mniejszościowy rząd Demirela.

Lata 80. zakwestionowały pozycję CHP na tureckiej scenie politycznej. Zamach stanu, przeprowadzony przez generałów, doprowadził do zamknięcia CHP wraz z innymi partiami, co było zaskoczeniem, biorąc pod uwagę, że partia uważała się za kontynuatora dziedzictwa Atatürka. Wojsko nie tylko zlikwidowało partię, ale także zniszczyło jej archiwa, przeszukało praktycznie wszystkie oddziały i aresztowało wielu lokalnych liderów oraz zwolenników. W wyniku wprowadzenia tymczasowego artykułu 4. nowej konstytucji, Bülent Ecevit razem z politykami z innych partii został wyłączony z aktywności politycznej na okres dziesięciu lat. Ostatecznie, 30 października 1980 roku, zdecydował się zrezygnować z roli przewodniczącego CHP. Wojsko zdelegalizowało Republikańską Partię Ludową oraz wszystkie inne istniejące partie polityczne. Członkowie partii, zwłaszcza ci młodzi i ambitni, poczuli, że ich misja jest niekompletna. Rozpoczęli intensywne poszukiwania nowej formacji politycznej, co ostatecznie doprowadziło do powstania Socjaldemokratycznej Partii Ludowej (Sosyal Demokrat Halkçı Parti – SHP) pod przewodnictwem Erdala İnönü (syna İsmeta İnönü). Był on pragmatykiem, pozbawionym głębokiego zaangażowania emocjonalnego czy idealistycznych aspiracji wobec partii. Wierzył w konieczność pełnienia obowiązku i starał się utrzymać jedność partii[1].

W 1992 roku rząd koalicyjny DYP-SHP wprowadził przepisy prawne, które likwidowały przeszkody prawne uniemożliwiające ponowne otwarcie partii politycznych zamkniętych po 12 września 1980 roku. W rezultacie, CHP została ponownie otwarta 9 września 1992 roku, Na konwencji CHP, z udziałem tych samych delegatów sprzed 12 września 1979 roku, postanowiono przywrócić partii nazwę, logo, a Deniz Baykal został wybrany na przewodniczącego. Ponowne otwarcie CHP stanowiło istotne wydarzenie dla tureckiej lewicy, umożliwiając jej ponowne zjednoczenie pod sztandarem CHP oraz odtworzenie i odświeżenie lewicowej wiedzy i doświadczenia. W 1994 roku partia ogłosiła powrót do idei państwa opiekuńczego w swoim nowym programie. Głosił on koncepcję państwa socjalnego, które pełni rolę „obrońcy sierot”^[2]. Wspomniany program poruszał między innymi kwestie: zapewnienia bezpłatnej i wysokiej jakości edukacji oraz usług zdrowotnych, wzmocnienia ruchów i organizacji związków zawodowych, kompleksowego wdrażania polityki przeciwdziałania ubóstwu, czy też postrzegania różnorodności kulturowej i etnicznej jako bogactwa w ramach jednolitej struktury państwowej i zapewnienie jej istnienia. Ostatni punkt był ważny w kontekście islamskich ruchów fundamentalistycznych stanowiących zagrożenie dla mniejszości w kraju. CHP uważała się za partię Atatürka, która będzie bronić kraju przed islamskimi fundamentalistami.

Partia wystartowała ponownie w wyborach w 1995 roku, jednak otrzymała jedynie 10,8 procent głosów, co nie pozwoliło jej nawet uzyskać miejsca w parlamencie. Na jej porażkę wpłynęło kilka czynników. Okręgi wyborcze, w których w przeszłości wygrywała zagłosowały na Demokratyczną Partię Lewicy (Demokratik Sol Parti – DSP) oraz Partię Cnoty (Fazilet Partisi – FP). W 1999 roku, w wyniku wyborów, Partia CHP straciła od pięciu procent głosów w 58 prowincjach, w tym w dotychczasowych silnych twierdzach, takich jak Hatay, Stambuł, İzmir, Sinop i Sivas. Szczególnie dotkliwe straty odnotowano w czterech prowincjach, gdzie CHP był długo uznawana za czołową partię, a spadek wyniósł od pięciu do dziesięciu procent głosów. Największe ubytki (10,8 procent) zanotowano w Antalyi, regionie lidera partii, Deniza Baykala. Niemniej jednak, partia uzyskała wyniki wyższe niż średnia krajowa w 29 prowincjach, z czego 19 miało szczególne znaczenie, przekraczając dwuprocentową średnią. W latach 1996-1999 Turcją rządziła koalicja Partii Dobrobytu (Refah Partisi – RP) i Partii Prawdziwej Drogi (Doğru Yol Partisi – DYP). CHP jako opozycja stała na straży zachowania sekularyzmu i przeciwstawianiu się ruchom fundamentalistycznym oraz islamizacji kraju.

Koniec części IV

[1] Güneş-Ayata 2002.

^[2] https://chp.org.tr/chp-tarihi (dostęp: 20.02.2024).