Göbekli Tepe pojawiło się w serialu Netfixa „Atiye” rozpalając wyobraźnie widzów. I nie bez powodu, dlatego że to miejsce jest tak samo tajemnice, jak i wyjątkowe… ale od początku.

Jest to jeden z najwcześniejszych przykładów trwałych osad ludzkich na świecie, miejsce to datuje się na około 11 600 lat temu (ok. 9 500 p.n.e.) i zamieszkiwane było przez ok. 1 500 lat. Najstarszą częścią są kamienne słupy w kształcie litery „T”. Naukowcy uważają, że symbolizują one postacie ludzkie. Na słupach znajdują się płaskorzeźby przedstawiające zwierzęta: lisy, węże, dziki, żurawie i dzikie kaczki – które po wnikliwych badaniach okazały się odzwierciedleniem znanych w starożytności konstelacji gwiazd. Występują także symbole abstrakcyjne i kombinacje scen. Cały kompleks składa się z minimum 20 filarów, z których największe mierzą 6 metrów i ważą 60 ton. Warto zwrócić na nie uwagę, gdyż były to czasy, gdy ludzie nie znali jeszcze koła, ani ceramiki.

Göbekli Tepe było miejscem kultu, ale również – co pojawiło się w pracach naukowych znacznie później – obserwatorium astronomicznym, które co ciekawe po ok. 1 500 latach zostało zasypane. Dzięki czemu w tak dobrym stanie przetrwało do dziś.

Stanowisko archeologiczne Göbekli Tepe znajduje się w południowo-wschodniej Turcji nieopodal miasta Şanlıurfa. Wykopaliska w tym miejscu rozpoczęły się w 1994 roku (wcześniej teren ten był wykorzystywany przez rolników). Od 2018 roku Göbekli Tepe zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Warto jednak wiedzieć, że to nie jest jedyne stanowisko archeologiczne w regionie, bo znajduje się ich tam kilkanaście, a niektóre są jeszcze starsze niż to w Göbekli Tepe i zadziwiają tym co się tam znajduje.

Jeśli będą Państwo w tym regionie warto wybrać się do miasta Şanlıurfa – jednego z najstarszych w regionie, które według biblijnych przekazów miało być pierwszym miastem odbudowanym przez króla Nemroda po biblijnym potopie, miał tutaj urodzić się prorok Abraham, a krzyżowcy założyli tutaj swoje małe księstwo. A będąc już w pobliżu koniecznie znaleźć czas na zwiedzanie dostępnych stanowisk archeologicznych!

Fot. German Archaeological Institute, photo E. Kücük. - Dietrich L, Meister J, Dietrich O, Notroff J, Kiep J, Heeb J, et al. (2019) Cereal processing at Early Neolithic Göbekli Tepe, southeastern Turkey. PLoS ONE 14(5): e0215214"Copyright: © 2019 Dietrich et al. This open-access article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution License, which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author and source are credited." (links to CC BY 4.0 the day the picture is uploaded).